Wargeyska Xog-maal Ee Ku Hadla Codka Soomalida K/Africa ayaa Waxa Uu Qoray Isbuucani Idinkaga Soo Xulnay Qodobada Ugu muhiimsan Ama Ugu Doorka Roon Ayadoo Wargeyska Xogmaal Uu Soo Baxo Bishii Laba Jeer

Qoysas Soomaaliyeed oo markii ugu horeysay loo dhoofiyey Maraykanka iyo yididiilo ay arrintaasi abuurtey

Cape Town – Dufcaddii ugu horeysay oo Qoysas Qaxooti Soomaaliyeed ah ayaa 11-kii Bishan laga duuliyey Gegida Diyaaradaha caalamiga ah ee Cape Town International Airport ee dalkan Koonfur Africa, taasi oo sii kordhisay mowjadihii Buufiska ee ay qabeen Soomaalidu.

Qoysaskan oo ka mid ahaa Qaxooti Soomaaliyeed oo la diiwaangeliyey sanadkii tagay ee 2008 xilligii ay dhacayeen Rabshadihii isir naceybka ee lagula kacay muwaadiniinta shisheeye gaar ahaan Soomaalida, ayaa diyaarad gaar ah oo ay leedahay Jamciyadda Qurumaha ka dhaxaysa looga qaaday Magaalada Cape Town.

Inkastoo aan wali la hubin tirada rasmiga ah ee la duuliyey, ayaa wararka qaar waxa ay sheegayaan inay gaarayaan Lixdameeyo ruux, halka kuwa kalena ay tilmaamayaan ilaa 25-ruux oo qura.

Diyaaradda qaaday Soomaalidan markii ugu horeysay qaab qaxooti ahaan ah looga duuliyey dalka Koonfur Africa, ayaa kasoo kicitintay wadanka Kenya, halkaasi oo ay Qoysas kale oo Soomaali ah kuna jiray Xerooyinka Qaxootiga dalkaasi ay kasoo daabushay, iyadoo horeyna cagta usoo marisay wadamo dhowr ah sida Malawi iyo Burundi oo ay qaxooti kale laga qaadayey.

Daabulidda qaxootigan Soomaaliyeed ee haatan ka bilaabatay dalka Koonfur Africa markii ugu horeysay, ayaa cirka kusii shareereysa heer kulka Buufiska ee ay la daalaadhacayaan Soomaalida ku dhaqan dalkan K/Africa oo todobaadyadii ugu dambeeyey si raxan raxan ah u tubnaa goobo la sheegay in lagu diiwaangelinayo qaxootiga ku nool wadakan.

Waxaa la arkayaa Boqolaal Soomaali ah oo tuban wadooyinka hareerahooda iyagoo iska waraysanaya goobta ay ka socoto Diiwaangelinta qaxootiga ee ay wado Laanta qaxootiga adduunka u qaabilsan Qaramada Midoobay ee UNHCR.

Koonfur Africa oo ka mid ah dalalka sida daran loogu gumaado muwaadiniinta Soomaalida ayaa la qiyaasaa inay ku nool yihiin in ka badan 35-kun oo Soomaali ah, kuwaasi oo si xawli ah ugu soo qulqulaya dalka.

Waxaa Qoray Bahda Xog-Maal

Tirada Hargab Doofaarka dadka qaba oo sii kordhayso iyo qofkii Afraad oo u geeriyooda

Haweenay uur leh ayaa noqotay qofkii afaraad ee ugu geeriyooda cudurka hargabka Doofaarka ee (Swine flu) wadankan Koonfur Africa magaalada Durban ee gobolka KuwaZulu Natal sida ay shaacisay waaxda caafimaadka gobolkaas.

Haweenay 23 jir ah oo loomalaynayo inay ahayd xaamilo 7bilood ah ayaa waxaa la dhigay cusbitalka Addington Hospital maalintii Isniinta ahayd, waxana geeriyootay laba maalmood kadib sidaas waxaa sheegay masuul u hadlay waaxda caafimaadka oo lagu magacaabo Chris Maxon.

“Haweenaydu waxay lahayd xumad saa’id ah iyo xanuuno kale” ayuu yiri Chris Maxon.

Qiyaasta xanuunka Swine flu ee gobolka laga soo sheegay ayaa waxay tahay hada 132.

qofkii ugu horeeyay ee gobolka ugeeriyooda cudurka ayaa waxa uu yimid xilli ay waaxda caafimaadku qaadi doonto olole ay kula dagaalamayso cudurkan hargab Doofaarka.

Waxaa circa isku sii shareeraya tirade waxyeelada cudurka ee wadankan sida uu sheegay wasiirka caafimaadka Aaron Motsoaledi, Koonfur Afrika hada waxay maraysaa tirade dadka qaba cudurka hargab Doofaarka 1910 sida la xaqiijiyay.

Wadanka qofkii ugu horeeyay ee u geeriyooda cudurka ayaa waxa oo ahaa 22 jir lagu magacaabo Ruan Muller oo wax ka barta jaamacadda Stellenbosch.

Qofkii labaad ee u geeriyooda ayaa ahaa 15 magaalada Bloemfontein halka kan sadexaadna ay ahayd haweenay 42 jir ah oo ku geeriyootay gobolka Western Cape

Cudur safmar ah oo kadillaacay xaafadda Somalida Bellville ee magaalada Cape town

Magaalada Cape Town gaar ahaan xaafada ay soomalida degan tahay ee Bellville cudurkani ayaa fara ba'an ku haaya soomalida ayadoo hoteelada iyo guryaha dadka isla jooga ay ay isku dhiidhiibayaan hoorinta qufaca.

Cudurkani hargabka ah ayaa qofka uu qabto dhulka dhigaya kaasi oo wataa xumad xun oo dadka ka ilmaysiinaya kaasi oo la iska qaada hargabkani ayaa iminka noqday hadal heynta ugu badan magaalada Cape Town ayadoo meelaha lagu qaxweyo iyo maqaayadaha ay dadka dadka ka istaagayaan markii uu soo galo qof qaba hargabkani kaasi oo isla markiiba la garanayo calaamadihiisa.

Hoteelada ay Soomalida jiifato ayaa todobaadkani noqday kuwo buux dhaafay ka gadaal markii kici waayeen dadkii daganaa isla markaana qasab ku noqotay in ay sariirtii sii kiraystaan balse dadka qaba hargabkani aya waaya qof u gar gaara ayadoo dadka ka baqanaya in ay ayagane soo ritto waxaana durbadiiba soo xasusanaysaa cudurkii kaduudiyaha ahaa ee ka dilaacay 2005 magaalada Muqdisho.

cudurkani aya leh astaamaha soo socdo sida lafaxanuun,xumad,matag,qofka oo ilmeeya,faruryaha oo qalala, iyo raashiinka uu ka go'a intasi iyo kuwo kale aya ah astaamaha lagu garto cudurkani wuxuuna shabahaa cudur horay loo baaray balse loo wayay magac inkastoo ay soomalida ula baxeen kaduudiye oo horay ugu dilaacay dalka Soomaliya.

Hadaba waxaa haawanaya meelaha ay soomalida ay isug imaan jireen ayadoo qof walba uu ka cabsi qabo in uu ku dhaco hargabkani cusub Sidoo kale waxaa buux dhaafay isbitaalada private-ka ee ku hareeraysan xaafada Bellville

Somalida ku nool tuulada Khayelitsha oo hayaysato Laba daran mid dooro .

Ganacsatada Soomalida iyo K/Africa kuwooda ku dhaqan Degmada Khayliija ee duleedka magaalada Cape Town ayaa waxaa lagu falan qeynayay heshiis ay horey u gaareen labada garab bishii May 11 sanadkii tagayxiligasi oo heshiis lagu gaadhay in aanan la furin ganacsi cusub.

Shirka ayaa goob joogayaal ka ahaa Madax ka Tirsan Dawlada South Africa oo ay Horkacayeen Xubin katirsan Baarlamanka Qaranka South Africa Taliyaha Police-ka xaafada Shirku ka dhacay ee Harare Mr.Neil, Haayada kale oo aan dowli ahayn iyo jaaliyada Sooamalida K/Africa ayagoo dhagaysanayay doodaha halkasi la isku dhaafinayay dhax dhaxaadna ka ahaa.

Ganacsatada u dhalatay dalkani K/Africa ayaa ku doodaya in ay Soomalida Heshiiski hore ay ka baxeen dukaaman cusubna ay sii fureen waxayna cadeeyeen in dhaqaalahooda uu sii yaraanayo ayadoo soomalida meel kasta dukaan ka fureen sidoo kale waxay sheegeen in

dukaaman horay u shaqeyn jiray uu iminka ila xero u dhaw yihiin ganacsatadani aya wejigooda ka muuqatay carro.

Soomalida ka qeyb gashay shirka ayaa ku cadaatay eedeymaha loo soo jeediyay waxaana iminka loogu fadhiyaa in ay fuliyaan balantii ay horay u galeen taasoo ah in ay xeraan dukaaman iminkaba shaqeya balse arintani ayaa laf dhuugashay ku noqotay gudiga loo xilsaaran la xaajoodka dhigooda.

Arintani ayaa ah laba daran mid dooro ayadoo aad u adag tahay in qofSoomali ah in uu baxo dabadeena xero dukaan uu walaalkiisa leeyahay hadii taasi ayna dhicin laga yaabo in Soomalida oo dhan laga ceyriyo tuulada sidii ay horayba u dhacday arintani oo kale.

Laba masuul ayaa laga qabtay xafiiska Home affairs halka masuulka sadexaadna laga sooqabtay gurigeeda, xarigan ayaa kulugleh musuq maasuq kajira Home affairs ka gudihiisa, waxaana lagu eedeeyay inay samaynayeen Baasabooro been abuur ah, waraaqaha  dhalashada, cadaymaha guurka iyo Warqadaha aqoonsiga oo xatooya ah.

Waxaa lafilayaa in baaritaanku uu sii socondoono dad badan oo kulug lehna lasoo qaban doono.