Sida la wada ogsoon yahay mowliidkii nabi Muxamad N.N.K.H, wuxuu ku soo beegan yahay Bisha Fooda inagu soo heeso  haddaba annaga oo ugu bishaaraynayna aqristayaasha wargayskan munaasabadan, oo aan hore u sii xasuusinay bishii lasoo dhaafay, ayaan maanta waxaan halkan ugu soo gudbinaynaa maqaal yar oo aan ku eegayno, munaasabadda jaadkan ah iyo sida ay ula dhaqmaan soomaalida iyo muslimiinta intooda kale.
 
Xuska munaasabadda dhalashada nabiga barakaysan ee Muxamad, waxaa ka taagnaa muran qoto dheer tan iyo shantii qarni ee la soo dhaafay, murankaas wuxuu ku salaysan yahay muslimiinta oo isku afdhaafay sidii loo qaban lahaa xuska Nabiga, dhammaanteen waxaan xasuusannahay qasiidadii dheerayd ee uu tirshay Buusiri, ee ku caan baxday Burdaha, taas oo billawgeedu ahaa (Mowlaya sallim wa sallim daaiman abadan, calaa xabiibika, khayri al-khalqi kulihimi).
 
Olaolaha looga hortegayo xafladaha mowliidka la qabto waxay billawdeen mar hadda lix qarni ku dhawaad laga joogo, markii ay soo baxday jamaacadii salafiyada ahayd ee uu hoggaaminayay Ibn Taymiyah.
 
Intaa wixii ka horreeyay waxaa madaxtinimada fikirka muslimiinta hoggaanka u hayay Ashcariya, oo ayagu aaminsanaa in ay lagama maarmaan tahay qabashada xafladaha mowliidka.
 
Jamaacooyinka salafiyadu waxay soo xoogaysteen kolkii ibn taymiya Xabsiga dimi shiq ku dhintay, waxaana xoojiyay ardaydiisii oo ay ka mid ahaayeen ibn Qayim iyo ibn Katiir iyo qaar kale oo badan, wadaadadaasi waxau si aan xad lahayn ula dagaallameen qabashada xafladaha mowliidka ayaga oo ku andacoonaya in arrintaasi shirki keenayso.
 
Qarnigii laba iyo tobnaad ee hijriyada ayaa waxaa jasiiradda carabta ka soo baxay wadaad seefla bood ah oo la dhihi jiray Maxamad Bin Cabdil wahhaab, wadaadkaasi waa ninkii aasaasay jamaacada wahhaabiyada ee hadda ka jirta sacuudiga iyo meelo kale oo badan oo ay soomaaliya ka mid tahay.
 
Wadaadkaas iyo raggiisii waxay si la yaab leh usii noo leeyeen ololihii ay wadeen ardaydii ibn Taymiya ee looga hortegayay xuska dhalashada nabiga, waxayna burbursheen meelihii lagu xusi jiray ee ku yiil Makka iyo Madiina iyo Jasiiradda Carabta inteeda kale.
 
1920kii wixii ka dambeeyay, kolkii ibn Sacuud gacanta ku dhigay boqortooyada Sacuudiga ayuu si la yaab leh u taageeray dacwada wahhaabiyada iyo dhammaan wixii la xiriiray ee figrado ahaa, taasina waxay keentay in si rasmi u xaaraa maysay dawladda sacuudigu xusitaanka dhalashada nabiga, dowladaha muslinka ahina way ku daydeen badankoodu oo dhallinyaradii sacuudiga wax ku soo baratay ayaa waddamadaas ka noqday culumadii diinta fidinayay.
 
Arrintaasi soomaaliya waxay soo gaartay abbaaraha 1970kii wixii ka dambeeyay, hase ahaatee ma aysan xoogaysan 1980kii wixii ka horreeyay.
 
1980-82kii ayaa waxaa ka billawday soomaaliya is afgarnwaa ku saabsan arrinta mowliidka, wadaaddadii hore ee ashcariyada ahaa iyo kuwii dambe ee akhwaanka iyo itixaadka ahaa ayaa seefta galka kala baxay, oo midiba midka kale ku yiri adaa gaal ama mushrig ah.
Xiisaddaasi ilaa iyo maanta ma degin, mana degi doonto, maxaa yeelay, badanaa xiisadda dadka kicinayaahi waa laba qolo:
 
1. dad aan wax aqoon ah u lahayn taariikhda muslimiinta iyo diinta islaamka, oo dagaalku daacad ka yahay, arrintooduna dameeru dhaan raacday tahay. iyo.
2. dad aqoon u leh taariikhda arrintan laakiin doonaya in ay dano kale ku fushadaan, danahaas oo laga yaabo in ay ihiin kuwo siyaasadeed ama dhaqaale, ama bulsho.
 
Wadaaddada soomaalia ayagu qolada hore bay xaalkoodu u badnaa, maxaa yeelay badanaa waxay ahaayee dad daacad iska ah, oo doonaya in ay diinta taageeraan, hase ahaatee aqoon darro ayaa haysay.
 
Qolyaha loo yaqaanno itixaadka oo runtii ah urur diimeedkii ugu horreeyay ee dalka la aasaasay qarnigan kuwaas oo taariikhdoodu u noqonayso 1940kii ayaa aabbe iyo hooyo u ahaa qalalaasaha iyo qilaafka ka dhacay arrinta xuska mowliidka, waxayna taas ku raacayaan Wahhaabiyada sacuudiga ee ayagu ra'yi gaar ah oo ay aqoontooda ku gaareen ma lahayn.
 
1985kii mar aan arday ka ahaa Jordan, ayaan waxaan goob joog u ahaa doodo badan oo dhex martay sheekha salafiyada sham (Nasirudin al-albani) iyo ashcariyada dhulkaas joogta, waxaana xiisaddaasi ku degtay fadliga iyo aqoonta badan ee dadkaasi leeyihiin, maxaa yeelay culumada carbeed ee ku nool dhulkaas sida albaani iyo wixii la halmaala ama salafiyo ha ahaadeen ama ashcariyo iyo ikhwaan ha ahaadeene waa dad aqoon leh oo og arrinta dhabteed, kana warhaya in aan xuska nabigu shirki ahayn uuna yahay munaasabad aad u qaaya wayn oo siyaabo kala duwan looga faa'iidaysan karo.
 
Waxaa qilaafkii lagu xalliyay in xuska lagu qabto meelaha munaasabadaha lagu qabto sida xarumaha shirarka iyo masaajidyada iyo madxafyada iwm, xuskuna ku ekaado muxaadarado la jeedsho iyo aqoon is waydaarsi iyo kala faa'iidaysasho, dabadeedna cabitaan iyo cunto fudud loogu deeqo dhegaysta yaasha haddi la heli karo, muusik iyo ciyaarona aan lagu soo derin, haddii qolada suufiyada iyo aqwaanku doonayaan in ay buraanburaan ama heesaan oo nabi ammaan la istaagaan inta duruustu socoto in loo ogolaado, ninkii jadbooda oo xadreeyana aan la canaanan ee la daayo.
 
Sidaa ayaa culumada dalkaasi Jordan isku afgaratay in loo qabto mowliidkii sanadkii 1985kii, kolkaas ayaa waxaa lagu qabtay xaflad ballaaran maxfalka boqortooyada Jordan, oo boqorka jordan laftiisu yimid.
 
Haddaba culumada soomaalidu maxay samaydoonaan, ma dagaalka iyo xasaradda bay sii wedi doonaan mise xal bay soo jeedi doonaan?