Xildhibaanadii hore waxay dalka iyo dadkaba usoo shaqeeyeen xilli aad u adkaay, iyagoo ay naftoodii ku waayeen xilligaas dhowr iyo tobanneeyo Xildhibaan, sidoo kale dhowr iyo toban kalana ay ka soo gaareen dhaawacyo cul-culus, intaas waxaa usii dheeraay daryeen la'aan sida mushaar iyo gunno la'aan iyo hanjabaad joogto aheyd oo kaga imaaneysey kuwii dowlad-diidka ahaay. Waxaannu xubin ka ahaan jiray baarlamaankii horey ee dowladdii FKMG aheyd, waxaana u soo joogey aniga oo aanan wax mushaar iyo gunno toona aanan qaadan muddo sagaal (9) billood ah January 12, 2012 ilaa September 6th,2012.

Muddadaas 9-ka billood aheyd, ammaan-darro awgeed waxaan deganey Hoteel ku yiil agagaarka gurigii Shaqaalaha ee wadada Maka al mukarama ee caasimada Soomaaliya ee Muqdisho, hoteelkii wuxuu igu yeeshey lacag dhan $ 13,600.00 dollar Mareykan ah.

Waxaa iigu darneyd, aniga oo aanan filey ayuu maamulkii hoteelku ii soo garaacey albaabkii qolkii aan ka deganey hotelka, wuxuunna igu wargeliyay in aan lacagta oo dhan ku bixiyo muddo sedex (3) berri gudohood ah, haddii annnu ku bixin waayo muddaddaas, wixii xumaan ah oo yimaado in aan anigu mas'uul ka noqon doono, intaas ka dib, waxaan si deg deg ah ula xariirey shir guddoonkii baarlamaankii FKMG ahay , wuxuuna shir guddoonkii xilligaas si jilicsan iigu jawaabay " xildhibaan lacag lama haayo ee is-debar".

Nasiib wanaag, muddaddii la ii qabtay gudohood, waxaa lacagtii uu hotelku igu lahaay iga dhiibay xubno ka mid ah qoyskeyga, ha yeeshee waxaan ogaadey inay jireen boqolaal xildhibaan oo kale oo lagu lahay deynman fara badan, misana aanan iska bixin kareyn, xaaladii ay xilligaas ku sugnaayeen xildhibaanaddii waxaan ka qorey maqaal uu ciwaankiisu ahey " xildhibaanada kuwooda ka bad-baada xabadda waxaysan ka bad-baadi doonin xabsi".

Balse nasiib-wanaag, waxaa meeshii ka baxay shir guddoonkii hore ee baarlamaankii KMG ahaay, waxaana yimid shir guddoon cusub oo aanan ku meel gaar aheyn, oo uu hoggaaminaayo Professor Mohamed Osman Jawaari, asagoo shir uu dhowaan la yeeshey qaar ka mid xildhibaanaddii hore u ballan qaaday, wixii hadda ka danbeeya inay xildhibaanaddi hore heli doonaan xaquuq joogto ah iyo xushmad joogto ah sida uu qabo xeerka caalamiga ah ee looga dhaqmo adduunka oo dhan, taas oo noqoneysa waacusub oo u beryey xildhibaanaddii hore, kuwa cusub iyo kuwa mastaq-balka soo socda.

Dhinaca kale, si looga kaaftoomo ciidamo shisheeye, loona jeclaado ka mid noqoshada ciidamada qaranka Soomaliyeed, gaar ahaan ciidanka xogga dalka Soomaaliyeed oo magac weyn ku lahaan jirey adduun weynaha, gaar ahaan qaarada Afrika, looguna yeeri jiray magacyo ay ka mid ahaayeen geesiyaalka birta ah, geesiyaalka Afrika, Libaax-yada Afrika, sooma jeestayaal iwm, ayaa waxaa nasiib-darro, in muddo 22-sano ah aanan la daryeelin naafaddii soo hooyay magaca diiwaanka adduunka u galay ciidanka xogga dalka Soomaaliyeed, gaar ahaan naafaddii ka qeyb gashey dagaaladdii 1964-kii, 1977kii iyo kuwii qaranimo daafac u naafoobey 22-tankan sano oo aheyd is-ku dhex yaac.

Dowladda Jamhuuriyada federaalka Soomaaliyeed, waxaan ugu baaqayaa inay si degdeg ah u sameyso qorsho lagu sugaayo ammaanka Wariyaasha ka hawlgala gudaha Soomaliya, gaar ahaan caasimada Somaliya ee Muqdisho oo si ba'an loo ugaar-sanaaney dhowrkii sano ee la soo dhaafay.

Ugu danbeyntii, waxaan halkaan hambalyo uga diraayaa, dadka wada dega jubooyinka, gaar ahaan magaalada Kismaayo oo dhowaan laga xorreeyey kuwii talada xumaay, mahadcelin waxaa iska leh Ilahay, amaanna waxaa leh ciidamada Xaogga dalka Somaaliyeed iyo ciidamada Amisom oo iska kaashaday xorreynta goballaddaas.

Waxaan ugu baaqayaa dadka wada dega jubooyinka, inay sameystaan maamul ay isaga wada raali yihiin, iyaga oo kala tashanaaya Dowlada Jamhuuriyada Federaalka Soomaaliyeed, waxaanna uga digaayaa inaysan beel ka mid ah beelaha dega jubooyinka ku kedsoomin "Biriq aanan biyo noqon doonin", sidoo kale waxaan uga digaayaa dowladaha deriska la ah Soomaaliya inay soo farageliyaan arrimaha gudaha ee Soomaaliya, maadaama ay Soomaliya ay ka baxday ku meel gaar oo ay noqotay dowlad rasmi ah.


Qore: Mohamoud Ghedi Aw Hilowle
Ex-Xildhibaan.
xilqaad12@hotmail.com